پرسش :

اگر بخواهیم خود را برای نظام مهدوی آماده کنیم، باید چه نگاهی داشته باشیم؟


پاسخ :
امام جهانی، مریدان جهانی و افکار جهانی لازم دارد. در بیشتر دعاها به ما سفارش شده که نگاه خود را از شخصی، فردی و جزیی به افقی بازتر بیفکنیم.

مثلاً حتی اگر به تنهایی نماز می‌خوانیم باید بگوییم: «إِیاکَ نَعْبُدُ وَ إِیاکَ نَسْتَعِینُ‌»(1) و حق نداریم بگوییم: «إِیاکَ نَعْبُدُ وَ إِیاکَ اَسْتَعِینُ‌.» باید بگوییم «اِهدِنا» نه «اِهدِنی»، باید بگوییم: «اَلسّلامُ عَلَینا» نه «اَلسَّلامُ عَلَی».

در دعاهای ماه رمضان همه نگاه‌ها، نگاه جمعی است؛ چنان که در دعای بعد از هر نماز در روزهای ماه رمضان، سفارش شده که برای همه فقیران، مسافران، بیماران، گرفتاران و قرض داران دعا کنیم. در زکات باید هنگام تقسیم سهمی را برای جذب دل‌های ضعیف، گرچه مسلمان هم نباشند، قرار دهیم تا با احسان و گستردن سفره‌ی محبت، آنان را بر سر سفره‌ی استدلال بنشانیم و از راه محبت و عاطفه دلایل خود را القا کنیم.

خداوند متعال در قرآن، با لحن مخصوصی از مظلومیت دختران مشرک که زنده به گور می‌شدند، سخن گفته و می‌فرماید: (وَ إِذَا الْمَوْءُودَةُ سُئِلَتْ‌ بِأَی ذَنْبٍ قُتِلَتْ‌).(2)

کلمه‌ی «مَوْءُودَة» به دخترانی گفته می‌شود که زنده به گور می‌شدند. این رسم برخی افراد جاهلی بود که داشتن دختر را ننگ می‌دانستند. همین که به یکی از آن‌ها خبر تولد دختری داده می‌شد، از ناراحتی صورتش سیاه می‌گردید: (إِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدّاً)(3) و با خود فکر می‌کرد که آیا فرار کند: (یتَوَارَى مِنَ الْقَوْمِ)(4) و یا با خاری آن دختر را نگه دارد یا زیر خاک پنهانش کند: (أَیمْسِکُهُ عَلَى هُونٍ أَمْ یدُسُّهُ فِی التُّرَابِ).(5)

قرآن کریم با لحنی ویژه از این جنایت بزرگ که در حق یک دختر مشرک انجام می‌شد، به شدت انتقاد نموده و اعلام می‌کند که این ظلم در قیامت مورد سؤال قرار می‌گیرد: (وَ إِذَا الْمَوْءُودَةُ سُئِلَتْ ‌بِأَی ذَنْبٍ قُتِلَتْ‌).

وقتی لشکر بنی‌ امیه مرزبانی شهر را بر عهده گرفت، امام سجّاد (علیه السلام) در حق آنان دعا کرد، با وجود آنکه آن‌ها پیش از آن در واقعه عاشورا، پدر، برادران، و بستگانش را آن گونه به شهادت رسانده بودند. دعای امام سجاد در حق مرزبان در صحیفه‌ی سجادیه گویای این مطلب است.

تربیت جمعی به قدری مهم است که در مسائل اجتماعی، اصل مشورت سفارش شده و در مسائل فردی، دعا برای چهل نفر، مقدمه‌ی دعا کردن برای خود قرار گرفته و این نوع دعا کردن به استجابت نزدیک تر است.

در قرآن می‌خوانیم که چرا برای دفاع از مستضعفین جهان به پا نمی‌خیزید و جهاد نمی‌کنید؟ قرآن کریم دفاع از مستضف را در همه جای کره‌ی زمین لازم می‌داند.

بنا بر احادیث هر کس صدای مظلومی را شنید و قیام نکرد مسلمان نیست. خواه آن مظلوم مسلمان باشد، خواه غیرمسلمان: «مَن سَمِعَ رَجُلاً ینادی یا لَلمُسلمین وَ لَم یجِبه فَلَیسَ بِمسلِمٍ».(6)

امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) همین که شنید زیور یک زن غیر مسلمان به سرقت رفته، فرمود: «اگر انسانی از غصه بمیرد، رواست.»(7)
 
این موارد گویای نگاه جمعی مکتب اسلام است که به پیروان خود درباره‌ی همه مردم سفارش کرده است.
 
پی‌نوشت‌ها:
1. سوره حمد (1)، آیه 4
2. سوره تکویر (81)، آیات 9-8
3. سوره نحل (16)، آیه 58
4. همان، آیه 59
5. همان.
6. کافی، ج 2، ص 164
7. نهج ‌البلاغه، ص 93
 
منبع‌: جهت نما (چهل پرسش و پاسخ مهدوی)، محسن قرائتی، ناشر: انتشارات بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود (علیه‌ السلام)، چاپ دوم، تابستان 1393.